HASYLAB - promieniowanie synchrotronowe w DESY Polscy uczeni w HASYLAB
Centrum synchrotronowe HASYLAB współpracuje z uczonymi z kilkunastu polskich instytucji naukowych. W HASYLAB polscy uczeni mają dostęp do 33 stacji badawczych, które wykorzystują niezwykle silne wiązki promieniowania synchrotronowego w szerokim zakresie długości fal - od światła widzialnego do promieniowania rentgenowskiego.
Badania polskich uczonych w laboratorium HASYLAB przyczyniają się też do rozwoju medycyny, biologii, fizyki oraz najnowocześniejszych technologii takich jak np. nanotechnologia - czyli projektowanie urządzeń składających się z kilkuset atomów, opracowanie supertwardych materiałów czy nowych materiałów magnetycznych.
Centrum Badań Wysokociśnieniowych PAN prowadzi badania struktury supertwardych ceramik z diamentu i węglika krzemu w celu doskonalenia technologii ich wytwarzania. W badaniach tych Centrum szeroko korzysta z aparatury badawczej zainstalowanej w HASYLAB, DESY w Hamburgu. Promieniowanie rentgenowskie wytwarzane przez synchrotron jest silnie osłabiane i rozpraszane przez powietrze. Prowadzi to do utraty dużej części informacji.
We współpracy z uczonymi z Hamburga skonstruowano i zainstalowano w HASYLAB komorę próżniową, która eliminuje powietrze z układu pomiarowego i zwiększa 100-krotnie natężenie sygnału. Pozwala to na pomiar niezwykle słabych sygnałów doświadczalnych, niemożliwych do wykrycia w dotychczas stosowanej aparaturze
tego typu.

Za pomocą spolaryzowanego kołowo promieniowania synchrotronowego (powyżej i poniżej osi wiązki) mierzona jest polaryzacja magnetyczna poszczególnych powłok elektronowych pierwiastków w materiałach magnetycznych. Badane są między innymi materiały dla elektroniki, wykazujące silną
zależność oporu elektrycznego od pola magnetycznego - przedstawione przykładowe wyniki dla La 0.7 Sr 0.3 MnO 3 wskazują na istotną rolę elektronów 5d lantanu w oddziaływaniach między momentami magnetycznymi manganu oraz w przewodnictwie elektrycznym tych związków.
|